NSƯT Thanh Lam – Ảnh nguồn Internet

Thanh Lam sinh ngày 19 tháng 6 năm 1969 tại Hà Nội trong một gia đình làm nghệ thuật tại Hà Nội. Cô có nguyên quán ở Quảng Nam, là con gái của nhạc sĩ Thuận Yến và nghệ sĩ nhạc dân tộc – NSƯT Thanh Hương. Từ lúc lên 3 tuổi, Thanh Lam đã được cha dạy hát và nghe đàn piano. 7 tuổi, mẹ dạy cho cô chơi đàn thập lục tập hát các bài dân ca Việt Nam. Năm 9 tuổi (1978), Thanh Lam được tuyển chọn vào Nhạc viện Hà Nội theo học môn đàn tỳ bà hệ sơ cấp 11 năm, đồng thời tham gia ca hát trong đội “Chim sơn ca” của Đài Tiếng nói Việt Nam và đội Họa Mi Cung Văn hóa Thiếu nhi Hà Nội.

Năm 1981 (12 tuổi), Thanh Lam một mình đi dự Festival thiếu nhi ở Đức. Nhạc sĩ Thuận Yến – cha của Thanh Lam từng chia sẻ về chuyến đi này: “Cháu đứng trên sân khấu vừa đánh đàn guitar vừa hát bài Mặt trời và ánh lửa của nhạc sĩ Trần Long Ẩn. Lam không học guitar mà vẫn chơi được”.

Năm 1984, Thanh Lam tham gia biểu diễn tại Festival Thanh niên Thế giới 1984.

Năm 1985, Thanh Lam chuyển sang học khoa thanh nhạc, hệ Trung cấp tại Nhạc Viện Hà Nội. Đây là một bước ngoặt quan trọng có tính chất quyết định cho con đường nghệ thuật của cô sau này. Song song việc học, Thanh Lam cùng với ca sĩ Thái Bảo thành lập nhóm nhạc Bồ câu trắng đi biểu diễn khắp nơi (từ năm 1985 đến năm 1987). Ngoài ra, khoảng thời gian từ năm 1985 đến 1991, Thanh Lam là ca sĩ của Đoàn ca múa nhạc nhẹ Trung ương, cô đã cùng đoàn đi biểu diễn ở nhiều nơi, nhiều nước trên thế giới như: Đức, Nga, Bulgaria, Trung Quốc, Cuba, Hà Lan, Hungary, Romania.

Năm 1986, cô tham dự Liên hoan Ca khúc chính trị tại Berlin và với bài hát “Mặt trời và ánh lửa”, Thanh Lam đã đoạt giải nhất, bài hát được ghi âm và phát hành ngay tại liên hoan.

Năm 1989, Thanh Lam đoạt giải thưởng “Ca sĩ được yêu thích nhất” tại Festival Âm nhạc La Habana (Cuba).

Năm 1991, Thanh Lam đoạt giải thưởng lớn cuộc thi Đơn ca nhạc nhẹ toàn quốc lần 2 với thang điểm kỷ lục: 6 điểm 10 của 6 vị giám khảo. Đêm chung kết, cô thể hiện ca khúc Chia tay hoàng hôn và Giọt nắng bên thềm.

Năm 1993, Ban nhạc Phương Đông (Thanh Lam là giọng hát chính) giành giải nhất cuộc thi Liên hoan các ban nhạc nhẹ toàn quốc lần thứ nhất (và cũng là lần duy nhất cho tới hiện nay) được tổ chức tại thành phố Đà Nẵng vào tháng 8

Năm 1994, Thanh Lam tham gia và để lại nhiều ấn tượng trong chương trình Nửa thế kỷ bài hát Việt Nam do Hội Nhạc sĩ tổ chức, một chương trình gây được tiếng vang trong thập niên 90.

Năm 1995, Thanh Lam cùng ban nhạc Phương Đông thực hiện chương trình “Thiện Thanh” tại Nhà hát lớn Hà Nội. Đây là show nhạc đầu tiên của nhạc sĩ Quốc Trung. Nhạc sĩ Dương Thụ từng chia sẻ về 1 bài hát ông ấn tượng trong đêm nhạc: “Trong chương trình “Thiện Thanh 1”, Lam hát “Bài hát ru cho anh” trên phần phối của Quốc Trung, tôi thật sự xúc động. Lam đã hát được cái khao khát sống của tôi, đằm thắm, mãnh liệt, và đượm buồn.”

Năm 1996, Thanh Lam độc diễn chương trình Đêm huyền diệu kéo dài suốt 1 tuần lễ (diễn thêm cả ban ngày) ở Cung Hữu nghị. Theo nhạc sĩ Quốc Trung thì đây là liveshow đầu tiên anh làm cho Thanh Lam. Sự thành công của chương trình này là nguồn động lực lớn cho họ tổ chức 1 tour diễn xuyên Việt vào năm sau. Lúc đó, chưa có ca sĩ nào thực hiện việc này. Thanh Lam đã có hẳn cú “đạp đất” cực kỳ thành công tại sân khấu Lan Anh, giúp nơi đây mở ra thời hoàng kim suốt hàng chục năm trời.

Cũng trong năm 1996 này, Thanh Lam được mời đi biểu diễn tại Liên hoan nhạc pop châu Á Fukuoka (Nhật Bản) vào tháng 5 và Liên hoan nhạc jazz tại Montreux (Thuỵ Sĩ) vào tháng 9. Ở Liên hoan nhạc pop châu Á Fukuoka, cô đã hát Giọt nắng bên thềm trong đêm duy nhất giữa 8.000 khán giả. Còn ở Liên hoan nhạc Jazz tại Montreux, cô đã hát Hò mái nhì trên nền phối nhạc jazz của Quốc Trung. Cô còn song ca với ca sĩ nổi tiếng Thụy Sĩ Stefan Eicher một sáng tác của chính ca sĩ đó: Wake up (Dậy đi em).

Liên tiếp các năm: 1997, 1998, 1999, 2000 và 2001, Thanh Lam đều nhận giải Top 10 Ca sĩ được yêu thích nhất của Làn sóng xanh – một chương trình của FM 99.9 Mhz (Đài tiếng nói TP. HCM). Các ca khúc từng lọt vào top và giúp cô nhận giải ca sĩ được yêu thích: Khát vọng, Cho em một ngày, Bên em là biển rộng, Giọt nắng bên thềm, Hoa tím ngoài sân, Em và tôi, Chia tay hoàng hôn, Một ngày mùa đông, Chiều xuân, Hoa cỏ mùa xuân, Hát với chú ve con, Ngồi hát ca bềnh bồng, Không thể và có thể, Đợi chờ, Đố tình,…

Tháng 11 và 12 năm 1997, Thanh Lam tổ chức liveshow Cho em một ngày ở 3 thành phố: TP. HCM, Hà Nội và Đà Nẵng với sự hỗ trợ của ban nhạc Phương Đông và 2 ca sĩ trẻ là Bằng Kiều và Trần Thu Hà. Đây được xem là tour diễn cá nhân đầu tiên của nhạc nhẹ Việt Nam. Liveshow còn được nhớ đến nhiều vì đã khai trương sân khấu ca nhạc Lan Anh ở TP. HCM.

Ngoài ra, cô đã phát hành album Bài hát ru cho anh trong năm.

Năm 1998, Thanh Lam đoạt giải Giọng hát Vàng tại Liên hoan Giọng hát vàng ASEAN 1998 tổ chức ở Hà Nội. Cô dự thi với 2 ca khúc: Không thể và có thể và Khát vọng.

Trong năm 1998 này, cô đã phát hành album Em và tôi, album Khát vọng và VCD Cho em một ngày.

Năm 1999, Thanh Lam thực hiện liveshow Em và tôi cùng với ban nhạc Phương Đông và phần hát bè của nhóm nhạc Tic Tic Tac. Đây là tour diễn xuyên Việt lần thứ hai của cô.

Một sự kiện khác trong năm, Thanh Lam sang Pháp để thu âm 2 bài hát (Một thoáng Tây Hồ, Biển cười) trong album “Asian Sessions” của Niels Lan Doky  – mộ nhạc sĩ Jazz nổi tiếng của Đan Mạch. Sau đó, cô cùng vớiNiels Lan Doky biểu diễn tại 30 thành phố ởĐan Mạch để quảng bá cho CD Asian Sessions. Ký giả Kjeld Frandsen đã viết trên tờ Berkingske Tidende tường thuật về chuyến lưu diễn Âu châu của Niels Lan Doky và Thanh Lam: “…và Thanh Lam phối hợp những yếu tố của nhạc Folk và Pop và nâng chúng lên trình độ cao hơn trong phong cách đầy duyên dáng bằng giọng hát cực kỳ quyến rũ… một nhạc phẩm mới với tựa đề Dạ khúc (Night Song), chất chứa những giai điệu tuyệt vời của Niels Lan Doky. Nhạc phẩm này có phần lời Việt và được Thanh Lam diễn đạt một cách nồng ấm, rõ ràng và đầy thi vị…”. Ký giả Fyns Stitidence, cũng viết về các buổi trình diễn này: “Đó là một buổi tối khi toàn bộ xúc cảm được khơi động, từ sự tĩnh lặng sâu xa của bản độc tấu dương cầm của Doky, cho tới sự đam mê mãnh liệt qua những bài hát do Thanh Lam, một ca sĩ tuyệt đẹp trình bày…

Năm này, cô còn cho ra đời 2 album: Ru đời đi nhé và Nơi mùa thu bắt đầu.

Năm 2000, cô cho phát hành album Tự sự. Album gồm 10 bài hát tình ca của nhạc sĩ Thuận Yến.

Năm 2001, Thanh Lam phát hành album Mây trắng bay về. Album theo đuổi phong cách world music này được đánh giá là đỉnh cao mới trong sự nghiệp của Thanh Lam cũng là cột mốc cho sự kết thúc của cặp đôi (Quốc Trung – Thanh Lam). Nhạc sĩ Quốc Bảo từng nói rằng: “Đây là đĩa nhạc hay nhất Việt Nam”.

Các năm 2002, 2003, 2004, Thanh Lam tham gia chương trình VTV – Bài hát tôi yêu và đều nhận giải thưởng dành cho Top 5 video clip hay nhất do Hội đồng nghệ thuật bình chọn. Lần 1 cô tham gia với bài hát Đố tình (Quốc Trung), lần 2 là bài hát Em tôi (Thuận Yến), lần 3 là bài hát Người ở người về (Lê Minh Sơn).

Năm 2002, Thanh Lam hát nhạc jazz trong sự kiện Festival jazz châu Âu diễn ra tại Việt Nam. Cô được mời trình diễn chung với nhóm nhạc nổi tiếng đến từ Đan Mạch.

Tháng 6 năm 2003, cô cùng vớ NSND Đặng Thái Sơn và nghệ sĩ Niels Lan Doky thực hiện 1 chương trình nghệ thuật tại Cung Đại hội ở thành phố Saint-Malo(Pháp). Buổi hoà nhạc diễn ra thành công với sự tham dự của gần 1.200 khán giả. Nhiều vị thượng nghị sĩ, đại biểu quốc hội Pháp, thị trưởng thành phố và đại sứ nhiều nước đã đến xem chương trình này.

Tháng 6 năm 2004, Thanh Lam và ban nhạc Bức Tường được lựa chọn đại diện Việt Nam biểu diễn tại Lễ trao giải Âm nhạc Hòa bình Thế giới (WPMA) tại Sân Vận động Mỹ Đình. Website chính thức của WMPA đã giới thiệu về Thanh Lam: “Thanh Lam là một nữ ca sĩ xinh đẹp và một giọng ca ấn tượng của Hà Nội. Hiện Thanh Lam là ngôi sao nhạc pop thành công nhất Việt Nam. Chị đã thu nhiều album trong đó có nhiều đĩa được phát hành tại châu Á và Mỹ. Thanh Lam được sinh ra trong một gia đình có truyền thống âm nhạc ở Hà Nội, cha cô là nhạc sĩ Thuận Yến. Thanh Lam được biết đến với chất giọng khỏe, đặc trưng và phong cách độc đáo của một ca sĩ châu Á. Chị là một phụ nữ quyến rũ, xinh đẹp với một phong cách hoàn hảo”.

Ngày 18 tháng 7 năm 2004, Thanh Lam tổ chức liveshow trong chương trình Âm nhạc và những người bạn mang tên Nắng lên. Chương trình được phát sóng trực tiếp trên VTV3. Đến tháng 11 năm 2004, cô tiếp tục thực hiện chương trình độc diễn của riêng mình với liveshow chủ đề Ru mãi ngàn năm diễn ra 2 đêm ở TP.Hồ Chí Minh và 2 đêm ở Hà Nội. Hai liveshow trong năm của cô đều được giới báo chí ca ngợi nhiều, xứng đáng với kỳ vọng của người hâm mộ

Trong năm 2004, cô đã phát hành 3 album: Ru mãi ngàn năm, Nắng lên và 1 album chung với Hà Trần có tên là Thanh Lam – Hà Trần. Cả ba album đều rất thành công. Ru mãi ngàn năm nhận giải “Album của năm” (Giải Cống hiến), Nắng lên đứng thứ nhì “Album của năm” (Giải Cống hiến năm 2005), Thanh Lam – Hà Trần được độc giả VnExpress.net bình chọn đứng đầu album yêu thích nhất 2004.

Từ ngày 9 đến 15/6/2005, Thanh Lam và nhóm Trio 666 được phía Pháp chủ động mời biểu diễn trong chương trình giao lưu âm nhạc Pháp – Việt. Thanh Lam đại diện cho dòng nhạc pop Việt, còn nhóm Trio 666 đại diện cho mảng rock alternative Việt. Họ đã cùng với ban nhạc rock Pháp La Souris Déglinguée thực hiện tour lưu diễn 4 tỉnh miền Nam Việt Nam trong sự kiện này.

Năm này, cô phát hành được 2 album: Em và đêm và Này em có nhớ. Ngoài ra, cô còn tham gia chương trình Bài hát Việt với phần biểu diễn Hát một ngày mới. Ca khúc này sau đó giành được giải “Bài hát của tháng”, còn cô nhận giải “Ca sĩ thể hiện hiệu quả” do Hội đồng Nghệ thuật bầu chọn.

Trong tháng 6 và tháng 7, nhóm nghệ sĩ gồm: Niels Lan Doky, Quốc Trung, Thanh Lam, Tùng Dương và các nhạc công thực hiện một chương trình nghệ thuật mang tên Vọng nguyệt (Wishing upon the moon). Ngoài hai đêm diễn tại Hà Nội và TP. HCM, Vọng Nguyệt còn được trình diễn tại Festival Âm nhạc quốc tế Roskilde ở Đan Mạch, một trong những Festival Âm nhạc lớn nhất thế giới.

Cuối năm 2006, cô phát hành album Giọt Lam với 18 ca khúc gắn liền với tên tuổi được làm mới lại. Album này giành được 2 giải trong chương trình Album Vàng (“Album nghệ thuật xuất sắc nhất của tháng” và “Ca sĩ thể hiện thành công nhất”).

Năm 2007, Thanh Lam tổ chức liveshow Lam xưa nhằm kỷ niệm 20 năm ca hát (dự định thực hiện năm 2005 nhưng đã dời lại) diễn ra ở Hà Nội (tháng 10) và TP. Hồ Chí Minh (tháng 11). Sự thành công của liveshow này cùng với 2 album ra mắt trong năm (Giọt Lam và Lam Blue ta), Thanh Lam được báo Vnmedia.vn bình chọn là ca sĩ ấn tượng nhất trong năm. Ngày 20/12/2007, cô vào TP. Hồ Chí Minh nhận giải thưởng “Ca sĩ được yêu thích nhất” (10 ca sĩ nhận giải này) của Làn sóng xanh tổng kết 10 năm.

Thanh Lam đã được Nhà nước phong tặng danh hiệu NSƯT năm 2007 do có nhiều đóng góp cho nền nhạc nhẹ Việt Nam. Cô là ca sĩ tự do đầu tiên nhận được danh hiệu này.Năm 2009, cô được mời đóng vai phụ trong series phim truyền hình 13 nữ tù do VFC sản xuất. Trước đó vào năm 2001, Thanh Lam cũng từng góp mặt vào hai bộ phim là Người hùng đá đỏ và Xích lô với hai vai phụ. Năm 2002, cô tiếp tục vào vai Thủy trong bộ phim Nắng ở trên đầu.

Trong lĩnh vực nghệ thuật, NSƯT Thanh Lam cũng là niềm tự hào của họ Đoàn Việt Nam nói chung và Đoàn Tộc Hà Nội nói riêng.

Tổng hợp nguồn Internet